«Διατηρώ»: Ελπίδα διάσωσης των διατηρητέων κτηρίων της Κομοτηνής

Θετικοί στην υλοποίηση του προγράμματος ο πρόεδρος του ΤΕΕ Θράκης Δημήτρης Λουρίκας και η πρόεδρος του συλλόγου ιδιοκτητών ακινήτων Ν. Ροδόπης Χρύσα Κυριακούση – Ο «Χ» καταγράφει κάποια από τα διατηρητέα κτήρια στο Δ. Κομοτηνής 

Στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου ΤΤΜ_CH της καθ. Α. Μωροπούλου με τίτλο «Transdisciplinary Multispectral Modelling and Cooperation for the preservation of Cultural Heritage – Rebranding the World in Crisis through Culture»,  δημοσιοποιήθηκε η προ πολλού γνωστή πολιτική του  Υπουργείου Περιβάλλοντος για την προστασία της υλικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς με ανακοίνωση του γεν. γραμματέα Ευθυμίου Μπακογιάννη και των συνεργατών του στο Συνέδριο αυτό.

Η ανακοίνωση αυτή, είχε τίτλο: «Το πρόγραμμα “Διατηρώ” και η σχετική πολιτική του ελληνικού Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την προστασία της υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς». Σύμφωνα με την ανακοίνωση, το πρόγραμμα «Διατηρώ» θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ 2021-2027 (κονδύλια της ΕΕ) και θα αφορά κυρίως ιδιοκτήτες ακινήτων και επαγγελματίες κλάδων όπως σχεδιαστές, κατασκευαστές, κ.ά. και θα περιλαμβάνει παρεμβάσεις σε κτήρια, που χαρακτηρίζονται: α. ως διατηρητέα ή μνημεία, β. ιστορικά κτήρια που βρίσκονται εντός ιστορικών τόπων, ιστορικών κέντρων και παραδοσιακών οικισμών.

Οι παρεμβάσεις θα περιλαμβάνουν τις ακόλουθες δράσεις: α) Καθαρισμό προσόψεων, β) Εργασίες στερέωσης για τη διατήρηση του κελύφους των κτηρίων γ) Αποκατάσταση κελύφους κτηρίων (προσόψεων και στέγης). Αποκατάσταση θεμελίων, τοιχοποιίας, στέγης επιστρώσεις, μπαλκόνια, πλαστική διακόσμηση, αντικατάσταση κουφωμάτων, επισκευή μεταλλικών στοιχείων κ.λπ. δ)  Αποκατάσταση του εσωτερικού των κτηρίων – αποκατάσταση ή ενίσχυση ξύλινων ορόφων, αποκατάσταση σκαλοπατιών, αλλαγές στο διαχωριστικό για λειτουργικούς λόγους.

Θετικοί Δ. Λουρίκας και Χρ. Κυριακούση

Το ενδιαφέρον του ΤΕΕ Θράκης για το πρόγραμμα Διατηρώ διατύπωσε ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Δημήτρης Λουρίκας επισημαίνοντας πως «ένας από τους στόχους μας ως ΤΕΕ είναι η προστασία και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Με το πρόγραμμα αυτό παλαιά κτήρια με τις κατάλληλες παρεμβάσεις, από την πιο απλή όπως για παράδειγμα την απομάκρυνση ενός γκράφιτι από την πρόσοψη μέχρι την πιο σύνθετη όπως για παράδειγμα εργασίες στατικής επάρκειας, θα αποκατασταθούν και θα αξιοποιηθούν». Σύμφωνα με τον κο Λουρίκα το πρόγραμμα αυτό αγκαλιάστηκε από ενδιαφερόμενους, ενώ εκτίμησε ότι δεν θα υπάρξει απόφαση περί έναρξης του προγράμματος πριν από την ερχόμενη άνοιξη. 

Η πρόεδρος του Συλλόγου ιδιοκτητών ακινήτων Νομού Ροδόπης Χρύσα Κυριακούση εμφανίζεται θετική ως προς το συγκεκριμένο πρόγραμμα και ενημερώνει επίσης ότι «υπάρχει ακόμη ένα πρόγραμμα που αφορά διατηρητέα κτήρια και αναμένεται να τρέξει μέσω των ΤΕΕ. Θα μπορούν οι ιδιοκτήτες αυτών των κτηρίων να δίνουν τον συντελεστή τους – ακριβώς επειδή το διατηρητέο δε μπορεί να χτιστεί και είναι ένα κτήριο που στέκεται χωρίς να μπορείς να το εκμεταλλευτείς – στην Τράπεζα Γης η οποία θα δημιουργηθεί από το ΤΕΕ και θα μπορεί να χτίσει κάπου αλλού. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να διαμορφωθούν οι Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή και να γίνει η Τράπεζα Γης από το ΤΕΕ». Εκτίμηση της κας Κυριακούση είναι ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα μέσω ΤΕΕ θα τρέξει εντός του τρέχοντος έτους.

Η πολυαναμενόμενη, λοιπόν, υλοποίηση του προγράμματος  «Διατηρώ» γίνεται πραγματικότητα. Η σπουδαιότητα και δυναμική της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς στον πολιτισμό, τουρισμό, δημιουργική οικονομία, παιδεία και τα οφέλη που προκύπτουν από την προστασία, διατήρηση και ανάδειξή της είναι πολλαπλά και πολλαπλασιαστικά και απαιτεί και την ανάλογη ανάληψη ευθύνης από τους πολίτες και το Κράτος.  Αναμφισβήτητα, οι χιλιάδες ιδιοκτήτες παραδοσιακών, ιστορικών ή και διατηρητέων κτηρίων σε όλη την Ελλάδα δυσκολεύονται -ειδικά μετά την οικονομική κρίση- να συντηρήσουν τα κτήρια τους.

Επομένως, η παρέμβαση του ΥΠΕΝ με την ένταξη του προγράμματος «Διατηρώ» στο ΕΣΠΑ 2021-2027 αποτελεί μια πολύ ευχάριστη είδηση στους τομείς της οικονομικής ανάπτυξης και της διατήρησης της ταυτότητας του κάθε τόπου σε όλη την Ελλάδα!

Κάποια από τα διατηρητέα του Δήμου Κομοτηνής 

Κάποια από τα κτήρια που έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία σας παρουσιάζει ο σημερινός «Χ» και αφορούν την πόλη της Κομοτηνής. 

Η έδρα του ΤΕΕ Θράκης (παλιά Καπναποθήκη): Χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, διότι αποτελεί ένα από τα ελάχιστα δείγματα καπναποθηκών που έχουν απομείνει στην πόλη της Kομοτηνής που μαρτυρούν την ανάπτυξη που είχε τον προηγούμενο αιώνα και στις αρχές του παρόντος, λόγω της επεξεργασίας και εμπορίας του καπνού.

Κτήριο της παλιάς Μεραρχίας: Χαρακτηρίστηκαν ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία και έργα τέχνης που χρειάζονται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950. Το κτήριο της Παλαιάς Μεραρχίας και το διώροφο βοηθητικό κτήριο, ιδιοκτησίας Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, με τον περιβάλλοντα χώρο τους, αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα δημοσίων κτηρίων με ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά και διακοσμητικά στοιχεία, στις όψεις και στο εσωτερικό τους. Επίσης αποτελούν μαρτυρία της νεότερης ιστορίας της Θράκης και ειδικότερα της περιοχής της Κομοτηνής στις αρχές του 20ου αιώνα και είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τις μνήμες των κατοίκων της περιοχής.

Κτήριο στις οδού Κούλογλου και Σεφέρη: Χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του N 1469/50. Το κτήριο ανήκει στον Δήμο Κομοτηνής, με τον περιβάλλοντα χώρο του στα όρια ιδιοκτησίας. Αποτελεί αξιόλογο δείγμα της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς, με πλούσια μορφολογικά στοιχεία τοπικής και αστικής αρχιτεκτονικής και είναι σημαντικό για την μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής.

Κτήριο επί της οδού Αγίου Γεωργίου 22: Χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία σύμφωνα με τις διατάξεις του N 1469/50. Το κτήριο, ιδιοκτησίας Δημοσίου, όπου στεγάζεται σήμερα ο Mορφωτικός Όμιλος Kομοτηνής, αποτελεί αξιόλογο νεοκλασικό κτίσμα και βρίσκεται σε μία περιοχή της πόλης όπου συγκεντρώνονται πολλά αξιόλογα κτήρια. O χαρακτηρισμός αυτός περιλαμβάνει και τον περιβάλλοντα το κτήριο χώρο εκτός από το μεταγενέστερο πρόσκτισμα το οποίο μπορεί να κατεδαφιστεί αν κριθεί σκόπιμο και εφόσον εκδοθεί άδεια κατεδάφισής του από το αρμόδιο γραφείο Πολεοδομίας.

*Τα παραπάνω κτήρια αναγράφονται ενδεικτικά. Υπάρχουν και άλλα κτήρια μέσα στην πόλη της Κομοτηνής που είτε είναι διατηρητέα, είτε χαρακτηρίζονται ως έργα τέχνης και χρήζουν ειδικής κρατικής προστασίας.

{Πηγή δημοσίευσης: https://www.xronos.gr/, του Δήμου Μπακιρτζάκη, 28/1/2022}